دمپخت عدس از جمله غذاهای سنتی و محبوب شیرازی است که با طعم و مزه‌ای دل‌پذیر و خوش‌آیند شناخته می‌شود. این غذای لذیذ را می‌توان به سادگی و با استفاده از مواد گوناگون آماده کرد و آن را به عنوان یک پیش‌غذا یا غذای اصلی در مراسم پذیرایی و میهمانی‌ها سرو نمود. طرز تهیه دمپخت عدس شامل مراحل متعددی است که در ادامه به طور کامل و گام‌به‌گام مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا خوانندگان محترم بتوانند این غذای خوش‌طعم را به راحتی در منزل آماده کنند.
| مواد لازم | مقدار مواد |
|---|---|
| کلم برگ متوسط | ۱ عدد |
| پیاز بزرگ | ۲ عدد |
| هویج | ۴ عدد |
| گوشت | به اندازه لازم |
| عدس | ۱ و نیم پیمانه |
| برنج | ۴ پیمانه |
| سبزی ریحان تازه | ۳ دسته |
| ترخون | ۲ دسته |
| شوید | ۱ دسته |
| تره | ۱ دسته |
| جعفری | ۱ دسته |
| نمک و زردچوبه | به مقدار لازم |
| فلفل سیاه | به مقدار لازم |
| لیمو ترش کوچک برای کلم | ۱ عدد |
| ریحان، شوید و نعنا تازه برای تزئین | به مقدار لازم |
| لیمو ترش تازه برای تزئین | چند برش |
ابتدا کلم برگ سفید را به قطعات کوچک خرد کنید. سپس کلم برگ‌ها را تمیز بشویید و داخل تابه یا قابلمه بریزید. ظرف را روی حرارت ملایم قرار دهید و مقداری آب روی کلم برگ‌ها بریزید تا با هم بپزند و نسوزند.
کلم‌ها را کمی هم بزنید و تفت دهید تا بافت آنها نرم شود. سپس در قابلمه را ببندید و اجازه دهید تا کمی بپزند. رنگ کلم برگ‌ها تغییر می‌کند و کاملاً نرم می‌شوند، به طوری که حجم آنها کم و تقریباً کمتر از نصف می‌شود و رنگ آنها تیره تر می‌شود.
سپس در ظرف را بردارید، مقداری زردچوبه به کلم‌ها اضافه کنید و هم بزنید تا رنگ زردچوبه باز شود و کلم‌ها طلایی شوند. بعد کمی نمک به آنها اضافه کنید و دوباره با هم مخلوط کنید تا نمک به خورد کلم برگ‌ها برود و طعم آنها تغییر کند.
بعد یک لیمو ترش تازه را تمیز بشویید، از وسط نصف کنید و مقداری از آب آن را بگیرید. آب لیمو ترش را به کلم برگ‌ها اضافه کنید و هم بزنید تا به خورد کلم برگ‌ها برود و آنها را خوش طعم‌تر کند. سپس کلم‌ها را از داخل قابلمه درآورید.
کلم‌ها را در ظرف دیگری قرار دهید. یک پیاز را پوست بگیرید، بشویید و به شکل نگینی و ریز خرد کنید. سپس در همان ظرفی که کلم‌ها را تفت داده بودید یا در یک تابه دیگر مقداری روغن بریزید و روی حرارت ملایم قرار دهید تا داغ شود.
پیازها را در تابه بریزید و تفت دهید تا سبک و شیشه‌ای شوند. در هنگام تفت دادن پیازها مدام آنها را هم بزنید تا نسوزند. سپس سیر را پوست بگیرید، خیلی ریز خرد کنید و به پیازها اضافه کنید. هم بزنید تا تفت داده شود و عطر آنها در پیازها پخش شود.
مقداری زردچوبه به پیازها اضافه کنید و کمی تفت دهید تا رنگ زردچوبه باز شود و پیازها طلایی رنگ شود. بعد از آن مقداری نمک و فلفل سیاه هم به پیاز داغ‌ها اضافه کنید و تفت دهید تا عطر فلفل سیاه پخش شود و به خورد مواد داخل تابه برود.
تکه‌های گوشت را که از قبل به اندازه دلخواه برش داده‌اید اضافه کنید. حرارت را کمی زیاد کنید و گوشت‌ها را تفت دهید تا آب نیندازند. باید رنگ آنها تغییر کند. وقتی یک طرف گوشت‌ها سرخ شد، آنها را برگردانید تا طرف دیگر هم سرخ شود.
همه قسمت‌های گوشت‌ها باید به یک اندازه تفت داده شوند و رنگ آنها تغییر کند. به جای گوشت‌های برش داده شده می‌توانید از گوشت چرخ کرده استفاده کنید و گوشت را به شکل گلوله‌های هم اندازه فرم دهید. داخل تابه بریزید و همه قسمت‌های آنها را تفت دهید.
به دلخواه و سلیقه خودتان می‌توانید برای درست کردن این غذا اصلاً از گوشت استفاده نکنید. سپس مقداری آب روی مواد بگیرید تا کاملاً سطح همه مواد را بپوشاند. در قابلمه را ببندید و اجازه دهید تا گوشت‌ها روی حرارت متوسط به مدت یک ساعت و نیم بپزند.
بعد از این مدت که گوشت‌ها به حالت نیم پز درآمدند، در قابلمه را باز کنید. مقداری برنج را که از شب قبل خیس کرده‌اید در آن بریزید و هم بزنید تا با هم مخلوط شوند. دوباره در قابلمه را ببندید و اجازه دهید با هم بپزند. سپس هویج‌ها را پوست بگیرید و به شکل نگینی و در اندازه‌های کوچک خرد کنید.
در قابلمه را بردارید و هویج‌ها را به مواد اضافه کنید. هم بزنید تا هویج‌ها با مواد مخلوط شوند. در قابلمه را ببندید و اجازه دهید تا هویج‌ها با بقیه مواد داخل قابلمه بپزند و آب مخلوط مواد کمی جمع شود.
وقتی که آب مخلوط جمع شد، عدس‌ها را که از شب قبل یا از چند ساعت قبل خیس کرده‌اید تا نفخ آنها گرفته شود، به مواد اضافه کنید. خوب هم بزنید. بهتر است که حبوبات را حتماً از شب قبل خیس کنید تا هم نفخ آنها گرفته شود و هم در زمان پخت زودتر بپزند.
بعد از این که عدس‌ها را اضافه کردید، کلم‌های پخته شده را که کنار گذاشته بودید به مواد اضافه کنید. هم بزنید تا خوب با هم مخلوط شوند. سپس سبزی‌های ریحان، ترخون، شوید، جعفری و تره را که از قبل تمیز شسته‌اید و آب اضافی آنها رفته است، خرد کنید.
سبزی‌های خرد شده را به مواد داخل قابلمه اضافه کنید و هم بزنید تا خوب با هم مخلوط شوند. سپس مقداری روغن محلی روی مواد بریزید و هم بزنید. بعد از این که همه مواد خوب با هم مخلوط شدند و آب آنها کاملاً کشیده شد، در قابلمه را ببندید.
اجازه دهید تا مخلوط مواد روی حرارت ملایم به مدت تقریباً یک ساعت بپزند و دم بکشند تا عطر و طعم همه مواد به خورد هم برود. وقتی دمپخت عدس آماده شد، قابلمه را از روی حرارت بردارید و کنار بگذارید تا از حرارت اولیه آن کم شود.
سپس دمپخت عدس را داخل ظرف مناسب بکشید. روی آن را با چند برگ نعنا، شوید و ریحان تازه تزئین کنید. لیمو ترش تازه را هم در کنار ظرف قرار دهید. بعد این غذای خوش طعم و پرطرفدار را همراه با سالاد ترشی، انواع ترشی و مخلفات برای پذیرایی سرو کنید.
